Samen met alle inwoners van Den Haag heten wij mevrouw Pauline Krikke van harte welkom in de Hofstad! Mazzel Tov met de voordracht! Wij kijken er naar uit naar een fantastische tijd voor onze stad onder leiding van de nieuwe burgervader …. hoe moeten wij dat eigenlijk zeggen?

In de achterliggende dagen waren veel van de reacties gefocust op het feit dat de nieuwe burgemeester een vrouw is. U denkt misschien bij zichzelf: “Laten wij zien hoe een [orthodoxe] rabbijn hier een goede draai aan kan geven?”

Daarom kies ik ervoor om niet mijn eigen woorden te gebruiken, dan kunt u mij verdenken van opportunisme. Ik zal slecht commentatoren uit de [donkere] middeleeuwen citeren die hun licht werpen op de Parasja van deze week….. per slot van rekening is de Parasja onze gids voor alles dat zich in de betreffende week afspeelt.

Nadat de Tora verteld over de wonderlijke trek door de zee lezen wij hoe Mosje en Mirjam, respectievelijk, het volk leiden in het zingen van de lof van de E-euwige.  Een oppervlakkige lezing zal misschien de vooroordeel bevestigen dat vrouwen achtergesteld worden. De vrouwen komen pas als laatste aan het woord, de Tora wijdt slechts twee zinnen aan de vrouwelijke lied terwijl de mannen  zeventien krijgen… ik kan zo doorgaan. Maar zoals gezegd zal ik een commentaar van Rasji citeren, ik benadruk alleen dat Rasji leefde lang voor de ‘politiek correcte’ tijdperk en voelde zeker geen druk van zijn publiek om een vrouwvriendelijke draai te geven aan een oude tekst.

Eerst de Tora tekst.

“Zie je wel!” roept u misschien. “Zelfs wanneer de Tora Mirjam introduceert, is het slechts ‘de zus van’!”  Dat valt Rasji ook op. Sterker nog, Mirjam had twee broers, Aharon en Mosje. Als je een van haar broers gaat noemen, ligt het niet voor de hand om Mosje te noemen?! Waarom kiest de Tora om Aharon te noemen? En waarom in combinatie met de titel ‘profetes’? Mirjam wordt vaak in de Tora genoemd, zelden met de titel profetes. Waarom hier wel?

Rasji’s verklaring: Wanneer heeft Mirjam geprofeteerd? Toen zij nog slechts de zus van Aharon was, voordat Mosje geboren werd. Iedereen was terneergeslagen, Parao had net zijn ergste decreet uitgebracht en alle jongetjes moesten in de rivier verdronken worden. Men wilde geen kinderen meer krijgen. Mirjam was degene die opstond en zei; wij mogen onze toekomst niet opgeven! Zij voorspelde dat haar moeder een baby zou krijgen en onder zijn leiding een nieuwe tijdperk zou aanbreken! Dat verklaart ook hoe het komt dat de vrouwen beter voorbereid waren om te zingen. De vrouwen hadden immers muziekinstrumenten mee, de mannen niet. Omdat onder leiding van Mirjam wisten de vrouwen dat ondanks de vreselijke ellende van de slavernij, zij de toekomst voor ogen moesten houden en voorbereid moesten zijn om te kunnen zingen!

Tot dusver Rasji’s verklaring. De weinig woorden over Mirjam vertellen ons de grote impact van haar leiderschap. Hoe Mosje, zonder haar inspiratie, niet eens geboren zou zijn. Hoe zij haar visie tastbaar wist te maken, dat haar lotgenoten muziekinstrumenten in hun handbagage mee namen.

Wie ben ik om Bijbelse rollen toe te kennen naar deze of gene… Ik kan alleen zeggen dat de vrouwelijke rol in leiderschap is diep verankerd in de Joodse traditie. Het is duidelijk anders dan die van een man, maar zeker niet minder! Daar kunnen wij wat mee in Den Haag!